Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2007

Γιούχτας

Ο Γιούχτας είναι το βουνό που δεσπόζει με τον όγκο του νότια της πόλης του Ηρακλείου. Με υψόμετρο 811 μέτρα, έχει παρατηρηθεί σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Γ. Σακελλαράκη (με σημαντικό ερευνητικό έργο στην περιοχή) πως έπαιζε σημαντικότατο ρόλο στην Μινωική ναυσιπλοΐα καθώς είναι το πρώτο βουνό που φαινόταν για όσους έρχονταν στην Κνωσό.
Η σημασία του Γιούχτα στην θρησκευτική λατρεία των Μινωιτών είναι εξίσου σημαντική καθώς κατά την μυθολογία εδώ βρισκόταν ο τάφος του Δία. Το αίσθημα ενισχυόταν απο το γεγονός ότι η όψη του Γιούχτα από τα βορειοδυτικά, θυμίζει έντονα ανθρώπινη μορφή ξαπλωμένη σε ύπτια θέση. Το ίδιο το όνομα του βουνού που προέρχεται από χρονική παραφθορά του Ρωμαϊκού "Γιούπιτερ" (=Δίας) ενισχύει την άποψη αυτή. Υπάρχουν ακόμα μυθολογικές αναφορές ότι ο Δίας μετέφερε εδώ την Ευρώπη μετά την αρπαγή της για να γεννήσει τους δύο γιούς του, τον Μίνωα και τον Ροδάμανθυ, τους μυθικούς βασιλιάδες της Κρήτης.
Ο Γιούχτας συγκέντρωνε σημαντική λατρευτική δραστηριότητα καθώς εκεί βρίσκονταν δύο μινωικά ιερά, το ιερό κορυφής στην "Ψηλή Κορφή" στο υψηλότερο σημείο του βουνού με σημαντικά ευρύματα από τον Άρθουρ Έβανς, το ιερό στη θέση "Ανεμόσπηλια" που ανασκάφηκε από τον Γ. Σακελλαράκη το 1979 καθώς και δύο σπήλαια, το "Χωστό Νερό" και ο "Σπήλιος του Στραβομύτη" με πλούσια ευρύματα που αποδεικνύουν την χρήση τους σαν λατρευτικούς χώρους.
Η λατρευτική δραστηριότητα στον Γιούχτα μέσα από τους αιώνες πέρασε και στις μέρες μας. Σε μία από τις κορυφές του βρίσκεται ένας τετράκλιτος ναός με μία από τις κλίτες του αφιερωμένη στον Αφέντη Χριστό που γιορτάζει στις 6 Αυγούστου όπως μου υπενθύμισε η φίλη μου aristeadelacroix. Ολόκληρο τον Αύγουστο η κορυφή του βουνού είναι ηλεκτροφωτισμένη, ορατή σχεδόν από ολόκληρο τον νομό Ηρακλείου, υπενθυμίζοντας ότι το ιερό βουνό των Μινωιτών σκεπάζει μέχρι και σήμερα όσους πιστεύουν στην δύναμη που κρύβει.
Πριν από μερικά χρόνια βρέθηκα εκείνη την ημέρα στην κορυφή του Γιούχτα. Το θέαμα που αντίκρυσα θα μου μείνει πραγματικά αξέχαστο για όσο ζω! Εκτός από τον κόσμο που είχε έρθει από μακριά με αυτοκίνητο όπως άλλωστε κι εμείς, όταν έφτασα στον ναό του Χριστού αντίκρυσα ανθρώπους όλων των ηλικιών να σκαρφαλώνουν κυριολεκτικά το βουνό! Νέοι και νέες, παιδιά αλλά και γιαγιάδες που με δυσκολία στέκονταν όρθιες, ακολουθώντας την δύναμη που τους έδινε η πίστη τους λες και είχαν βγάλει φτερά στα πόδια ανέβαιναν τον Γιούχτα με την χάρη ενός έφηβου! Ήταν πραγματικά συγκλονιστικό το γεγονός ότι οι άνθρωποι έφταναν από παντού, από όποιο πιθανό δρόμο μπορούσε να υπάρξει, αψηφώντας την ταλαιπωρία!
Η σκέψη μου έτρεξε πίσω, χιλιάδες χρόνια.... Κάπως έτσι πρέπει να ήταν και στα χρόνια των Μινωιτών. Και τότε οι άνθρωποι είχαν τάματα και σε θρησκευτικές πομπές ανέβαιναν στα ιερά κορυφής μαζικά για να τα εκτελέσουν! Πόσο λίγο αλλάζουν τελικά οι άνθρωποι μέσα στους αιώνες, όχι οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, ο πολιτισμός τους....
Μήπως τελικά βαδίζουμε στα χνάρια των προγόνων μας.

Ο ναός


Ο κόσμος μένει ώρες στο προαύλιο του ναού για να θαυμάσει το τοπιο

Άποψη του Ηρακλείου από την κορυφή

Το χωριό Προφήτης Ηλίας με το Βυζαντικό Κάστρο "Τέμενος"

Η κωμόπολη των Αρχανών

Ο ναός στα Ανεμόσπηλια (φωτογραφία άγνωστου)

Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2007

Εδώ Πολυτεχνείο.. (...εκεί Πολυτεχνείο, πού είναι το Πολυτεχνείο;)

Είχα την τύχη να μεγαλώσω δίπλα σε δασκάλους που είχαν όρεξη να διδάξουν. Όχι μόνο τα πράγματα που τους όριζε το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, αλλά και αυτά που τους όριζε η συνείδησή τους, τα βιώματα τους.
Θυμάμαι με νοσταλγία έναν τέτοιο εκπαιδευτικό στο 39ο σχολείο Ηρακλείου, τον κύριο Μαστοράκη. Παρόλο που δεν ήταν ο δάσκαλος της τάξης μας, ούτε καν ο διευθυντής του σχολείου, συνήθιζε στις σημαντικές επετείους ακόμα και αν δεν ήταν αργίες, να μας κάνει μια αναφορά στα σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την μέρα, το πρωί πριν ξεκινήσει το μάθημα. Αναφορές "ζωντανές", θυμάμαι στα παιδικά μου μάτια έβλεπα να ξετυλίγονται μπροστά μου τα γεγονότα. Έβλεπα ανθρώπους να μάχονται, να αγωνιούν, να πολεμάνε για το δίκιο τους... Έτσι έμαθα για το Αρκάδι, την Μάχη της Κρήτης, την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, το Πολυτεχνείο....
Η γνώση που προσφερόταν την εποχή που ήμουν μαθητής για τα παραπάνω θέματα ήταν ελλιπής χωρίς να υπολογίσω το γεγονός ότι επειδή οι μαθητικές ενότητες που τα συμπεριελάμβαναν ήταν στο τέλος των βιβλίων, σπανίως διδάσκονταν μιάς και ο χρόνος της διδαχής τους συνέπεπτε με το τέλος της σχολικής χρονιάς! Αλλά κι έτσι να μην ήταν....
Αντιγράφω από το βιβλίο ιστορίας της τρίτης λυκείου: " ... Κορύφωση του αντιστασιακού ρεύματος αποτέλεσαν οι φοιτητικές εξεγέρσεις της Νομικής Σχολής στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 1973 και του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου κατεστάλη από στρατιωτικές δυνάμεις της νύκτα της 17ης Νοέμβρη 1973: πολλοί πολίτες βρήκαν τον θάνατο ενώ άλλοι συνελήφθησαν και υπέστησαν βασανισμούς.... " Τα σχόλια ανήκουν στους αναγνώστες....
Την εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν την έζησα, είναι παρόλα αυτά κάτι που εξακολουθεί να με συγκινεί. Ακούω κατα καιρούς απόψεις για το πώς ξεκίνησε, ότι ο σκοπός ήταν διαφορετικός στην αρχή από το "Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία". Δεν με ενδιαφέρει. Αυτό που με ενδιαφέρει προσωπικά είναι ότι οι άνθρωποι που έζησαν στην εξέγερση ύψωσαν την φωνή τους απέναντι σε κάτι που όλοι οι άλλοι πολίτες απλά φοβόνταν να το κάνουν. Ότι ουσιαστικά η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μία από τις αφορμές για να φύγει το άρρωστο καθεστώς από την χώρα...
Αυτό που μου έκανε εντύπωση φέτος κατά τις μέρες του εορτασμού της επετείου του Πολυτεχνείου, ήταν η αδιαφορία... Αδιαφορία σχεδόν από τους πάντες, από τα Μέσα, τους πολίτες από όλους. Τα φώτα ήταν στραμμένα στις πορείες που διοργανώνονται κάθε χρόνο και από την στιγμή που δεν έγιναν επεισόδια σε αυτές όπως άλλες χρονιές, οι αναφορές ξεθώριασαν, τα αφιερώματα χάθηκαν.... Κατάντια.... Και να σκεφτεί κανείς ότι η γενιά που "κυβερνάει" σήμερα είναι ίσως η "άκρη" της λεγόμενης "γενιάς του Πολυτεχνείου". Τα Μέσα προτίμησαν στα δελτία και τις σελίδες τους να κάνουν αναφορές στα θέματα των ημερών, αφήνοντας το Πολυτεχνείο θαμμένο βαθιά, σαν ένθετο.
Τους βαρέθηκα όλους. Όλοι οι πολιτικοί διαλαλούν το "αντιστασιακό" παρελθόν τους κατά τη διάρκεια της επταετίας. Όλοι οι δημοσιογράφοι της εποχής "βρίσκονταν" κατά τη διάρκεια της εξέγερσης "μέσα ή γύρω" από το Πολυτεχνείο. Οι πραγματικοί πρωταγωνιστές έμειναν αφανείς... Δείτε το αφιέρωμα "Ο Νίκος Ξυλούρης και τρία ποιήματα" και τα καταλάβετε...
Ξεχάστηκαν τα πάντα, η Νομική, το Πολυτεχνείο, ο Αλέκος Παναγούλης, ο Σπύρος Μουστακλής, όλα...

Ας μην είναι έτσι.....




Απόσπασμα από αφιέρωμα της ΕΡΤ στον Νίκο Ξυλούρη

Τρίτη 13 Νοεμβρίου 2007

Καζανέματα

Η τσικουδιά είναι το αγαπημένο ποτό των Κρητικών, είναι καθαρό απόσταγμα 18 έως 19,5 βαθμών από σταφύλια, χωρίς προσθήκη μυρωδικών (π.χ. γλυκάνισου) όπως κάνουν σε άλλα μέρη της Ελλάδας με το Ούζο και το Τσίπουρο. Με την συνοδεία καλού φαγητού και μουσικής, μπορεί να γίνει ο καλύτερος φίλος για μια ξεχωριστή παρέα, για στιγμές ξέγνοιαστες με αγαπημένους ανθρώπους. Αντίθετα, η κατάχρησή της μπορεί να έχει οδυνηρά αποτελέσματα, δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που η χρόνια κατάχρηση της τσικουδιάς έχει οδηγήσει ανθρώπους στην καταστροφή.... Δεν είναι υπερβολή, το μέτρο στην περίπτωση του αλκοόλ ειδικά είναι απαραίτητο.
Ένα από τα αγαπημένα έθιμα που κρατάνε ακόμα στην Κρήτη οι άνθρωποι που εξακολουθούν να σέβονται πραγματικά την παράδοσή μας και όχι φυσικά αυτοί που την ευτελίζουν για το προσωπικό τους όφελος, είναι η απόσταξη της τσικουδιάς (της ρακής κατά άλλους), το λεγόμενο "Καζάνεμα". Μέχρι να φτάσουμε εκεί προηγείται μια ολόκληρη διαδικασία, μια πανάρχαια παραδοσιακή ιεροτελεστία.
Όλα ξεκινούν το καλοκαίρι με τον τρύγο. Κόβονται τα σταφύλια, σε πατητήρια γίνεται η συλλογή του μούστου που θα γίνει κρασί και τα υπολείματα της διαδικασία (τα λεγόμενα τσίκουδα ή στράφυλλα) μαζεύονται σε βαρέλια όπου και παραμένουν από 20 έως 40 ημέρες για να οδηγηθούν στη συνέχεια στο "ρακοκάζανο", στο αποστακτήριο.
Εκεί τα στράφυλλα μαζί με νερό και μούστο βράζουν σε υψηλές θερμοκρασίες. Η απόσταξη διαρκεί κάτι περισσότερο από μία ώρα και μας δίνει καθαρό απόσταγμα τσικουδιάς.
Το καζάνεμα είναι πάνω από όλα μια γιορτή! Οικογένεια και φίλοι μαζεύονται στο χώρο του καζανιού, το φαγητό υπάρχει σε αφθονία, η μουσική και ο χορός είναι κάτι που δεν θα μπορούσε να λείπει, απαραίτητο συμπλήρωμα θα έλεγα του κεφιού! Είναι μια ευκαιρία να σμίξουν άνθρωποι που έχουν απομακρυνθεί με την καθημερινότητα, άνθρωποι που αγαπιόνται και λατρεύουν την ξεγνοιασιά.
Στις αρχές του μήνα στην προσπάθειά μου να ακολουθήσω κι εγώ την παράδοση, κάλεσα μερικούς φίλους και την οικογένειά μου και σε ένα καταπληκτικό χωριό της Κρητικής υπαίθρου, τον Στείρωνα, και όλοι μαζί κάναμε τα δικά μας καζανέματα.... Η μέρα ήταν καταπληκτική! Από το μεσημέρι μέχρι πολύ αργά το βράδυ περάσαμε καταπληκτικά. Με μουσική από τον Γιάννη και τον Ιορδάνη, το κέφι έμεινε αμείωτο μέχρι που έφυγε και ο τελευταίος από την παρέα.
Καλεσμένοι μας ήταν και δύο ξεχωριστοί για μένα άνθρωποι από την Αθήνα, ο Πέτρος και η Ελένη. Το άγχος μου τις μέρες που προηγήθηκαν ήταν μεγάλο για το κατά πόσο άνθρωποι μη συνηθισμένοι θα περνούσαν καλά... Ευτυχώς όλα ήταν κάτι παραπάνω από ιδανικά! Η ατμόσφαιρα τους συνεπήρε, χαλάρωσαν και σε όλους μας θα μείνει αξέχαστη η παρέα που κάναμε εκείνο το παγωμένο απόγευμα του Νοέμβρη....
Στον Στείρωνα...


Το "καζάνι" αδειάζεται προσεκτικά από τα προηγούμενα υπολείματα....



...και αφού πλυθεί, μπαίνουν τα καθαρά στράφυλλα



Αφού προστεθεί νερό, το καζάνι κλείνει και αρχίζει η απόσταξη.



Με λύρα και μαντολίνο....

Πέμπτη 1 Νοεμβρίου 2007

11η Νοεμβρίου

Η 11η Νοεμβρίου είναι μια ξεχωριστή μέρα για το Ηράκλειο. Είναι η γιορτή του πολιούχου Αγίου του, του Αγίου Μηνά....
Κάθε χρόνο τέτοια μέρα το μυαλό μου γυρίζει σε χρόνους παλιούς με ανθρώπους που πρόσμεναν τη λύτρωση από μια δύναμη ανώτερη, από ένα άϋλο χέρι βοήθειας μιάς και στα εγκόσμια δεν έβλεπαν την χαρά, την ελευθερία από τον ζυγό του κατακτητή.
Οι παλιοί Καστρινοί, οι κάτοικοι του Ηρακλείου, έβλεπαν τον Άγιο Μηνά σαν ελευθερωτή που καβαλάρης θα έμπαινε στην πόλη και με την ρομφαία του ένα πρωί θα έδιωχνε αυτούς που τους βασάνιζαν, σε άλλη εποχή Τούρκους, σε άλλη εποχή Γερμανούς. Οι εποχές μπορεί να άλλαζαν, ο Άγιος όμως ήταν πάντα ο βάλσαμο για τις πληγές, η παρηγοριά στον πόνο.
Είναι χαρακτηριστικό το απόσπασμα στον "Καπετάν Μιχάλη" του Νίκου Καζαντζάκη όπου οι τούρκοι που καταδιώκουν τους χριστιανούς της πόλης, τρέπονται σε φυγή στο άκουσμα μιας φήμης που ήθελε τον καβαλάρη Άγιο να περιφέρεται στα στενά του Ηρακλείου...
Εδώ και μερικά χρόνια αποφάσισα πως αυτή την συγκεκριμένη μέρα θα κάνω πάντοτε κάτι διαφορετικό μακριά από την καθημερινότητα, κάτι σαν φόρος τιμής για την ιστορία του τόπου που με γέννησε. Κάποιος απο μια μακρινή σκοπιά μπορεί να πει ότι έψαχνα μια ευκαιρία για να μην ασχοληθώ καθόλου με την δουλειά έστω και για μία μέρα. Μπορεί να είναι κι έτσι, τα πράγματα όμως δεν έχουν ποτέ μόνο μια όψη....

Πριν τρία χρόνια, με φίλους ψάχναμε να δούμε τί θα μπορούσαμε να κάνουμε στις 11 Νοεμβρίου για να ξεφύγουμε όπως προείπα από την καθημερινότητα. Κάποιος από την παρέα, έφερε σαν ιδέα να επισκευτούμε για ένα διήμερο κάποιον παραδοσιακό οικισμό στο νομό Χανίων. Έτσι κι έγινε, κλείσαμε δωμάτια και στις 11 Νοεμβρίου 2005 είχα την πρώτη μου επαφή με τον οικισμό της Μηλιάς...
Η Μηλιά είναι ένα αναπαλαιωμένο μεσαιωνικό χωριό. Υπήρξε λόγω της γεωγραφικής της θέσης ορμητήριο ανταρτών, κρυψώνα κυνηγημένων. Ιδανικός χώρος απομόνωσης καθώς είναι τόπος που δεν φανερώνει την θέση του ακόμα και σήμερα παρά σε κάποιον που την γνωρίζει, που φτάνει επειδή κάποιος τον έστειλε.... Αυτή είναι και η δύναμη της Μηλιάς! Η χαλαρότητα που προσφέρει απλόχερα στον πελάτη. Η ησυχία του πνεύματος, ιδανικός τόπος για... ανασυγκρότηση δυνάμεων, για ξεκαθάρισμα του μυαλού. Και δεν είναι μόνο ο τόπος που προσφέρεται για την χαλάρωση! Είναι ακόμα και οι άνθρωποι της Μηλιάς που είναι μπολιασμένοι σε αυτό το πνεύμα, που είναι γνώστες των υποχρεώσεων και της θέσης τους και κατά κάποιο τρόπο "επιβάλλουν" στους επισκέπτες την διατήρηση του κλίματος.
Η Μηλιά είναι ένας τόπος που προσφέρεται για όλες τις εποχές. Φθινόπωρο και Χειμώνα με την παρέα στην ζεστασιά του τζακιού, Άνοιξη και Καλοκαίρι με ατέλειωτους περιπάτους μέσα στις μυρωδιές του μοναδικού δάσους, στην αγκαλιά της φύσης.
Η τελευταία φορά που βρέθηκα εκεί ήταν πέρισυ τέτοιες μέρες. Το χωριό δεν άλλαξε, το κλίμα παραμένει το ίδιο. Όμως.... δυστυχώς από τότε καρφώθηκε μέσα μου ένα πικρό "όμως"... Για μας που γνωρίσαμε την Μηλιά πριν από χρόνια, το περιβάλλον του χωριού όσο αφορά την ποιότητα των υπηρεσιών δεν είναι πλέον σε θέση να μας ικανοποιήσει.... Για κάποιο λόγο που εγώ προσωπικά δεν μπορώ να εξηγήσω, το προσωπικό που συντηρούσε το χώρο συρικνώθηκε με αποτέλεσμα το χωριό να μην μπορεί να συντηρηθεί αποτελεσματικά. Έτσι αντικρύσαμε με λύπη μας λερωμένα δωμάτια, ελλείψεις στην κουζίνα και την εξυπηρέτηση, τουαλέτες που έσταζαν από παντού (!), μια γενικότερη έλλειψη ανθρώπων που ήταν ολοφάνερη. Θεωρήσαμε σωστό και με όλο το θάρρος και την οικειότητα που αποκτήσαμε τόσα χρόνια να μιλήσουμε με κάποιον από τους ιδιοκτήτες. Ο άνθρωπος έδειξε να κατανοεί το πρόβλημα, δέχτηκε τις παρατηρήσεις μας, αν και η απάντηση που μας έδωσε μου φάνηκε το λιγότερο σαν ατυχής δικαιολογία. Γιατί δεν μπορεί να λες ότι υπάρχει "έλλειψη πόρων" σε ένα χωριό που 280 μέρες τον χρόνο (κατά δήλωση εργαζόμενου στην Μηλιά σε τοπικό τηλεοπτικό σταθμό) φιλοξενεί από 100 έως 300 άτομα... Ούτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν επιχείρημα το ότι για την ανακαίνηση των υπηρεσιών περιμένεις να εγκριθεί κάποια χρηματοδότηση από την Ε.Ε.... Πριν απο μερικές μέρες πάντως έμαθα από γνωστούς ότι κάτι έχει αλλάξει στο χωριό. Κάποια πράγματα λέγεται ότι διορθώθηκαν. Μακάρι. Είναι κρίμα ένα τέτοιο στολίδι να πέσει θύμα εγκατάλειψης!
Σε κάθε περίπτωση, είναι επιβεβλημένο για οποιονδήποτε βρεθεί στο νομό Χανίων να περάσει από την Μηλιά. Όχι απαραίτητα για διαμονή, απλά για μια βόλτα στην φύση, για ένα πιάτο φαγητό με συνταγές από την γνήσια Κρητική διατροφή. Μια γεύση στο http://www.milia.gr θα πείσει ακόμα και τον πιο δύσπιστο!
















Οι φωτογραφίες είναι όλες τραβηγμένες από μένα σε κάποιες από τις επισκέψεις μου στη Μηλιά το 2003,2005 και 2006.
Κάποιες τραβήχτηκαν με Canon Ixus 2 ενώ κάποιες άλλες με Sony Cybershot P8

Τρίτη 28 Αυγούστου 2007

Γιατί;

Δευτέρα 27 Αυγούστου 2007

Απόγνωση.....

Η Ελλάδα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.....

Η Ελλάδα στο σκοτάδι....

Ως πότε θα γινόμαστε θύματα της ίδιας μας της ανευθυνότητας;


























Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το in.gr, το Αθηναϊκο Πρακτορείο ειδήσεων, το Associated Press και τη NASA . Δημοσιεύονται χωρίς άδεια εδώ γιατί πρέπει όλος ο κόσμος να τις δει, όλοι να συνειδητοποιήσουν το μέγεθος της καταστροφής.
Αν κάποιος θεωρεί ότι θίγονται τα πνευματικά του δικαιώματα και δεν πρέπει να υπάρχουν σε αυτό το blog, παρακαλώ να με ενημερώσει στο lander@freemail.gr