Γιούχτας

Ο Γιούχτας είναι το βουνό που δεσπόζει με τον όγκο του νότια της πόλης του Ηρακλείου. Με υψόμετρο 811 μέτρα, έχει παρατηρηθεί σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Γ. Σακελλαράκη (με σημαντικό ερευνητικό έργο στην περιοχή) πως έπαιζε σημαντικότατο ρόλο στην Μινωική ναυσιπλοΐα καθώς είναι το πρώτο βουνό που φαινόταν για όσους έρχονταν στην Κνωσό.

Η σημασία του Γιούχτα στην θρησκευτική λατρεία των Μινωιτών είναι εξίσου σημαντική καθώς κατά την μυθολογία εδώ βρισκόταν ο τάφος του Δία. Το αίσθημα ενισχυόταν απο το γεγονός ότι η όψη του Γιούχτα από τα βορειοδυτικά, θυμίζει έντονα ανθρώπινη μορφή ξαπλωμένη σε ύπτια θέση. Το ίδιο το όνομα του βουνού που προέρχεται από χρονική παραφθορά του Ρωμαϊκού "Γιούπιτερ" (=Δίας) ενισχύει την άποψη αυτή. Υπάρχουν ακόμα μυθολογικές αναφορές ότι ο Δίας μετέφερε εδώ την Ευρώπη μετά την αρπαγή της για να γεννήσει τους δύο γιούς του, τον Μίνωα και τον Ροδάμανθυ, τους μυθικούς βασιλιάδες της Κρήτης.

Ο Γιούχτας συγκέντρωνε σημαντική λατρευτική δραστηριότητα καθώς εκεί βρίσκονταν δύο μινωικά ιερά, το ιερό κορυφής στην "Ψηλή Κορφή" στο υψηλότερο σημείο του βουνού με σημαντικά ευρύματα από τον Άρθουρ Έβανς, το ιερό στη θέση "Ανεμόσπηλια" που ανασκάφηκε από τον Γ. Σακελλαράκη το 1979 καθώς και δύο σπήλαια, το "Χωστό Νερό" και ο "Σπήλιος του Στραβομύτη" με πλούσια ευρύματα που αποδεικνύουν την χρήση τους σαν λατρευτικούς χώρους.
Η λατρευτική δραστηριότητα στον Γιούχτα μέσα από τους αιώνες πέρασε και στις μέρες μας. Σε μία από τις κορυφές του βρίσκεται ένας τετράκλιτος ναός με μία από τις κλίτες του αφιερωμένη στον Αφέντη Χριστό που γιορτάζει στις 6 Αυγούστου όπως μου υπενθύμισε η φίλη μου aristeadelacroix. Ολόκληρο τον Αύγουστο η κορυφή του βουνού είναι ηλεκτροφωτισμένη, ορατή σχεδόν από ολόκληρο τον νομό Ηρακλείου, υπενθυμίζοντας ότι το ιερό βουνό των Μινωιτών σκεπάζει μέχρι και σήμερα όσους πιστεύουν στην δύναμη που κρύβει.
Πριν από μερικά χρόνια βρέθηκα εκείνη την ημέρα στην κορυφή του Γιούχτα. Το θέαμα που αντίκρυσα θα μου μείνει πραγματικά αξέχαστο για όσο ζω! Εκτός από τον κόσμο που είχε έρθει από μακριά με αυτοκίνητο όπως άλλωστε κι εμείς, όταν έφτασα στον ναό του Χριστού αντίκρυσα ανθρώπους όλων των ηλικιών να σκαρφαλώνουν κυριολεκτικά το βουνό! Νέοι και νέες, παιδιά αλλά και γιαγιάδες που με δυσκολία στέκονταν όρθιες, ακολουθώντας την δύναμη που τους έδινε η πίστη τους λες και είχαν βγάλει φτερά στα πόδια ανέβαιναν τον Γιούχτα με την χάρη ενός έφηβου! Ήταν πραγματικά συγκλονιστικό το γεγονός ότι οι άνθρωποι έφταναν από παντού, από όποιο πιθανό δρόμο μπορούσε να υπάρξει, αψηφώντας την ταλαιπωρία!
Η σκέψη μου έτρεξε πίσω, χιλιάδες χρόνια.... Κάπως έτσι πρέπει να ήταν και στα χρόνια των Μινωιτών. Και τότε οι άνθρωποι είχαν τάματα και σε θρησκευτικές πομπές ανέβαιναν στα ιερά κορυφής μαζικά για να τα εκτελέσουν! Πόσο λίγο αλλάζουν τελικά οι άνθρωποι μέσα στους αιώνες, όχι οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, ο πολιτισμός τους....
Μήπως τελικά βαδίζουμε στα χνάρια των προγόνων μας.

Ο ναός

Ο κόσμος μένει ώρες στο προαύλιο του ναού για να θαυμάσει το τοπιο

Άποψη του Ηρακλείου από την κορυφή

Το χωριό Προφήτης Ηλίας με το Βυζαντικό Κάστρο "Τέμενος"

Η κωμόπολη των Αρχανών

Ο ναός στα Ανεμόσπηλια (φωτογραφία άγνωστου)